Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2010

Ο ξεχασμένος κύριος Καστανάκης


1.Πίστευε πιο πολύ, αγαπητέ μου, στη σταθερότητα εκείνου που φαίνεται ασταθής και έχε αμφιβολία για κείνον που κρατά μια γραμμή χαλύβδινου χαρακτήρα.

2.Όλοι οι άνθρωποι μια φορά και έναν καιρό σταθήκανε παιδιά.Μα το ξεχνάμε και για τούτου γίνονται τόσα κρίματα.Ξεχνάμε και κάθε μέρα βουλιάζουμε μέσα στη μαυρίλα.Ωστόσο
έρχεται ξαφνικά ο θάνατος, φέγγει εμπρός σου και βλέπεις, και καταλαβαίνεις, και θυμάσαι...

3.Έτσι τα φέρνει ο θάνατος, τα πράματα. Οι εχτροί γίνονται πιο δικοί μας, με το θάνατο αρχίζει μια άλλη οικογένεια,άλλα συγγενολόγια.Η ζωή γκρεμνά και ρημάζει, μα έρχεται ο θάνατος, Φρόσω, και να που χτίζει πάλι μέσα μας.
Θράσος ΚΑΣΤΑΝΑΚΗΣ-Η Φυλή των Ανθρώπων,1932
Ο Θράσος Καστανάκης είναι ίσως η πιο αδικημένη μορφή των νεο-ελληνικών γραμμάτων. Σαράντα χρόνια μετά το θάνατο του, το έργο του παραμένει είτε εξαντλημένο είτε αδημοσίευτο. Αυτή τη χρονική περίοδο μόλις δύο μυθιστορήματα του βρίσκονται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, 'Ο Χατζημανουήλ' και το 'Κόκκινο Άστρο' από τις εκδόσεις Εστία.



Ο Θράσος Καστανάκης, γεννήθηκε στα Ταύταλα της Πόλης τον Μάιο του 1900 ή 1901. Από την πρώιμη ηλικία των 17 χρόνων δημοσίευσε ποιήματα και διηγήματα σε λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, όπως ο "Λόγος" και ο "Διόνυσος" της Κωνσταντινουπόλεως , ο "Νουμάς" της Αθήνας και ο "Βωμός" του Παρισιού. Κάποια από αυτά τα ποίηματα του τυπώθηκαν σε μια συλλογή με τίτλο 'Οι Ερημιές του Ηλιόχαρου', η οποία από τα πρώτα κιόλας χρόνια εξαντλήθηκε.

Από το 1919 ο Καστανάκης εγκαινίασε έναν νέο κύκλο ζωή στη Γαλλίας με την εγκατάσταση του στο Παρίσι,όπου όχι μόνο σπούδασε γαλλική φιλολογία, νεοελληνική λογοτεχνία και γλωσσολογία στο πλευρό του Ψυχάρη, αλλά όπου και από το 1921 δίδασκε την νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία. Ο Θράσος Καστανάκης διατήρησε τη θέση του στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών της Σορβόνης, με μια μικρή διακοπή κατά τη κατοχή, έως και το θάνατο του, το 1967.

Το 1925 με το μυθιστόρημα του 'Οι πρίγκιπες', το οποίο και βραβεύτηκε στο Διαγωνισμό Ζηκάκη, έκανε την ουσιαστική είσοδο του στα γράμματα και συνέταξε κατά κάποιο τρόπο το μανιφέστο της θρυλικής γενιάς του 30.

Ο Στρατής Τσίρκας σημείωσε μάλιστα ότι ο χαρισματικός αυτός νέος άνδρας 'ηγήθηκε στην απαγκίστρωση του μυθιστορήματος από την στατικότητα της ηθογραφίας, ενώ ταυτόχρονα προσπάθησε να καταργήσει τη σύγχυση μεταξύ μυθιστορήματος και νουβέλας.'

Κάνενα όμως από τα συνολικά 8 μυθιστορήματα του δεν έτυχε της ευρείας λαικής αποδοχής, μιας τέτοιας αποδοχής που θα ήταν ικανή να μετατρέψει τον Καστανάκη από αγαπημένο των κριτικών σε αγαπημένο των αναγνωστών,όπως ο Μ.Καραγάτσης, ο Τάσος Αθανασιάδης, ο Ηλίας Βενέζης κλπ.

Τα επόμενα χρόνια έως το θάνατο του,στις 17 Μαρτίου του 1967, δημοσίευσε τα ακόλουθα εργα:

Μυθιστορήματα:Στο χορό της ευρώπης-1929, Η φυλή των ανθρώπων-1932,Μυστήρια της Ρωμιοσύνης-1933,Μεγάλοι Αστοί-1935,Τον καιρό της Ειρήνης-1942, Ο Χατζημανουήλ-1956, Η παγίδα-1962, Το κόκκινο άστρο-1985(μεταθανάτια έκδοση)

Διηγήματα: Η χορεύτρια Κοντεσίνα Φελιτσιτά-1928, Το Παρίσι της νύχτας και του έρωτα-1929, Το μαστίγιο και οι πολυέλαιοι-1930, Ο Ομογενής Βλαδίμηρος-1936, Ο Ρασκάγιας-1939,Η φάρσα της νιότης-1944, Εφτά ιστορίες-1944,Η προδομένη Γαλλία-1945.

Χαρακτηριστικό είναι δε το γεγονός ότι έξι ακόμα μυθιστορήματα(δύο από αυτά ημιτελή) και πολυάριθμα διηγήματα του εξαιρετικου αυτού συγγραφέα παραμένουν αδημοσιεύτα και ανέκδοτα.

Ο Καστανάκης, κατά τον Τσίρκα πάντα, διακρίνεται από έναν φυλετικό σχεδόν βιολογικό πεσιμισμό, ίσως και γι' αυτό το λόγο να θεωρείται και ο αυτόνομος, ο ελεύθερος της γενιάς του 30.

Αγαπημένα έργα του:

1.Η φυλή των ανθρώπων(1932):εδώ ο Καστανάκης παρουσιάζει τις δύο ανθρώπινες φυλές, αυτή που οδηγείται από τα συμφέροντα και τις φιλοδοξίες της και εκείνη που σέρνεται από τα ένστικτα της και σβήνει μέσα σε ερωτική δίνη. Η πάλη ανάμεσα τους είναι χωρίς έλεος.Την οδηγούν δύο γυναικείες μορφές:η Αντωνιάδη-Πασά, ο αριστοκρατικός αδυσώπητος τύπος, και η Φρόσω, το φιλήδονο λαικό θηλυκό.
Γυρίστηκε τηλεοπτική σειρά 15 επεισοδίων και προβλήθηκε στην ΕΤ-1, το 1995, σε σκηνοθεσία Τάκη Κατσέλη, με πρωταγωνιστές τους Κατερίνα Μαραγκού-Φρόσω, Λεωνίδα Κακούρη-Ηλίας, Γιάννη Καρατζογιάννη- Μόσκοβος, Αλέκο ΑΛεξανδράκη-Χρυσόστομο, Θανάση Ευθυμιάδη-Γρηγοράκη.

2. Ο Χατζημανούλ(1956):Το έργο αυτό διαδραματίζεται στην Κωνσταντινούπολη κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.Ο Χατζημανουήλ είναι ένα φτωχόπαιδο που ανέρχεται οικονομικά και αποκτά δύναμη. Είναι ηθικά αδίστακτος, δεν διστάζει να ξεπουλήσει ακόμη και την γυναίκα του Τασούλα, στον Ιμπραήμ για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς του. Μα ο δρόμος που πορεύεται με τόση συνέπεια τον οδηγεί στην αυτοκαταστροφή του.

Γυρίστηκε τηλεοπτική σειρά 13 επεισοδίων και προβλήθηκε στην ΕΡΤ-1, το 1984, σε σκηνοθεσία Γιάννη Σμαραγδή, με πρωταγωνιστές τους Γιάννη Μόρτζο-Χατζημανουήλ, Κάτια Δανδουλάκη-Τασούλα, Δάνη Κατρανίδη-Ιμπραήμ,Μπέτυ Βαλάση-Μαντάμ Ροζέτα κ.α.

To μυθιστόρημα αυτό μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Willy Rozier με την Ξένια Καλογεροπούλου στον ρόλο της Τασούλας και τον Claude Cerval στον ρόλο του Χατζημανουήλ, που για την ταινία ονομάζεται Μανώλης. Ο Ελληνικός Τίτλος της ταινίας ήταν 'Τα σκυλιά του πολέμου'. Η ταινία ήταν Γαλλικής παραγωγής, και μάλλον αποτυχημένη στην εποχή της δεν έχει προβληθεί ποτέ στην Ελληνική τηλεόραση. Πάντως στο σενάριο της ταινίας είχε μάλλον εμπλακεί και ο συγγραφέας του έργου.


Ιστός

Δεν υπάρχουν σχόλια: