Μυκηναϊκό ανάκτορο στην Ιθάκη: το τέλος της Οδύσσειας;

Αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που πραγματοποιούν εδώ και περίπου 16 χρόνια ανασκαφές στην περιοχή της Εξωγής, στη βόρεια Ιθάκη, ανακοίνωσαν ότι τα ευρήματα που έχουν στη διάθεσή τους αποτελούν σοβαρές ενδείξεις για να ταυτιστεί ο χώρος που ανασκάπτουν με μυκηναϊκό ανάκτορο. Σε δηλώσεις του ο καθηγητής Αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Θανάσης Παπαδόπουλος, είπε πως οι ανασκαφές έφεραν στο φως ένα τριμερές μεγαροειδές κτίριο με διαστάσεις ανακτόρου παρόμοιου με εκείνα που έχουν αποκαλυφθεί στις Μυκήνες, την Πύλο και την Τίρυνθα.

Φυσικά, ένα μυκηναϊκό ανάκτορο στην Ιθάκη παραπέμπει στη φαντασία αρχαιολόγων και μη στον Οδυσσέα και τις περιπέτειές του που απαθανάτισε ο Όμηρος. Τα γεγονότα της Οδύσσειας τοποθετούνται κατά προσέγγιση στον 13ο αι. π.Χ. ενώ συστήνουν ισχυρή μυκηναϊκή παρουσία στην περιοχή του Ιονίου.

Η αναζήτηση λοιπόν του ανακτόρου «του Οδυσσέα» στην Ιθάκη- κατ’ αναλογία με εκείνου «του Αγαμέμνονα» στις Μυκήνες και «του Νέστορα» στην Πύλο – παρέμενε μέχρι τώρα ευσεβής πόθος των αρχαιολόγων, ενώ δεν σπανίζουν οι περιπτώσεις αμφισβήτησης της ταύτισης της σύγχρονης με την Ομηρική Ιθάκη. Γεωλογικές και αρχαιολογικές ενδείξεις μάλιστα στήριζαν την ταύτιση άλλων νησιών του Ιονίου - π.χ. την Κεφαλλονιά και τη Λευκάδα – με την πατρίδα του Οδυσσέα όπως περιγράφεται στον Όμηρο.

Τι έχουμε όμως στην Εξωγή; Κατά τον κ. Παπαδόπουλο, οι κτιριακές εγκαταστάσεις εκτείνονται σε δύο άνδηρα που επικοινωνούν μεταξύ τους με κλίμακα λαξευμένη στο βράχο, κάτι που συμφωνεί με περιγραφές του ανακτόρου της Ιθάκης στην Οδύσσεια.

Χαρακτηριστική είναι επίσης η θέση του κτιρίου, το οποίο βλέπει «σε τρεις θάλασσες» - επίσης συμφωνώντας με Ομηρική περιγραφή. Στο χώρο έχει βρεθεί και μία κρήνη η οποία χρονολογείται το 13ο αιώνα π.Χ, περίοδο κατά την οποία διαδραματίζονται τα όσα περιγράφονται στην Οδύσσεια. Τέλος, υπάρχει αναφορά για την εύρεση και πινακίδας με Γραμμική γραφή - πιθανότατα Γραμμική Β΄ - του τύπου που συναντάται σε μυκηναϊκά ανάκτορα. Θα μπορούσε λοιπόν να είναι το ανάκτορο αυτό η έμπνευση για την Οδύσσεια, και η «μητέρα των περιπετειών» να δώσει ώθηση σε μια άλλη, σύγχρονη περιπέτεια.

agrimio